Η ιστορία των γλωσσών είναι συναρπαστική. Οι γλώσσες είναι ζωντανοί οργανισμοί που εξελίσσονται και αλλάζουν όπως εξελίσσονται και αλλάζουν οι ομιλητές τους. Εξετάζοντας την ιστορία κάθε γλώσσας, μπορεί να ανακαλύψει κανείς τόσο ενδιαφέροντα πράγματα! Ακολουθούν μερικές από τις παραξενιές της ισπανικής γλώσσας.
¡Qué guay!
Αναζητώντας σε ένα λεξικό τη λέξη guay θα δούμε ότι σημαίνει φοβερός, καταπληκτικός. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έγινε πολύ της μόδας στα ισπανικά η έκφραση ¡Qué guay!, προκειμένου να εκφράσουμε την ευχάριστη έκπληξή μας για κάτι όμορφο, χαριτωμένο ή αστείο. Όμως η λέξη guay υπήρχε ήδη από τον Μεσαίωνα, μόνο που η σημασία της ήταν κάθε άλλο, παρά ευχάριστη. Σήμαινε αλίμονο! Guay del que duerme solo (αλίμονο σε αυτόν που κοιμάται μόνος) έγραφε ο Arcipreste de Talavera.
Το μυστήριο των εποχών
Όλοι ξέρουμε ότι οι εποχές του χρόνου είναι τέσσερις, και από τα πρώτα κιόλας μαθήματα ισπανικών μαθαίνουμε ότι στα ισπανικά αυτές είναι primavera, verano, otoño, invierno (άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας). Τι θα σκεφτόσασταν όμως αν κάποιος σας έλεγε ότι παλιά οι εποχές ήταν πέντε; Ο Θερβάντες στον Δον Κιχώτη μιλάει για τη διαδοχή των εποχών και λέει: «…la primavera sigue al verano, el verano al estío, el estío al otoño, y el otoño al invierno, y el invierno a la primavera, y así torna a andarse el tiempo con esta rueda continua…». Primavera, verano, estío, otoño και invierno. Η λέξη verano προέρχεται από το λατινικό ver που περιγράφει την περίοδο ήπιας ζέστης και αντιστοιχεί στη σημερινή άνοιξη, ενώ η λέξη estío περιέγραφε την περίοδο έντονης ζέστης των σημερινών καλοκαιρινών μηνών. Περίπου τον 18ο αιώνα, με τις μεγάλες αστρονομικές ανακαλύψεις, οι εποχές έγιναν 4 και η λέξη estío πρακτικά εξαφανίστηκε από τα ισπανικά. Έμεινε όμως να μας τη θυμίζει το επίθετο estival, το οποίο σημαίνει θερινός, καλοκαιρινός.
Λέξεις που προέρχονται από ονόματα
Μερικές λέξεις που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, προέρχονται από κύρια ονόματα, επίθετα ή και παρατσούκλια. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Ακολουθούν μερικά ενδεικτικά από αυτά. Η λέξη celestina περιγράφει την προξενήτρα, κάποια που μεσολαβεί σε μια ερωτική σχέση, και προέρχεται από την ομώνυμη ηρωίδα του Fernando de Rojas. Η λέξη estraperlo σημαίνει μαύρη αγορά, λαθρεμπόριο και προέρχεται από τα πρώτα γράμματα των επωνύμων των Strauss και Perlowitz, δύο επιχειρηματιών οι οποίοι το 1935 δημιούργησαν το straperlo, ένα είδος ρουλέτας-απάτης που δημιούργησε τεράστιο σκάνδαλο. Τέλος, όσοι είναι εξοικειωμένοι με το ποδόσφαιρο, και ιδιαίτερα το ισπανικό, θα έχουν ακούσει σίγουρα τον όρο pichihi, βραβείο που αποδίδεται στον πρώτο σκόρερ του ισπανικού πρωταθλήματος. Στην πραγματικότητα, Pichichi ήταν το παρατσούκλι του R. Moreno Aranzadi (1892-1922), ποδοσφαιριστή της Athletic Club, ο οποίος ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που σημείωσε γκολ στο στάδιο San Mamés του Μπιλμπάο.
Από προμηθεύτρια, καμαριέρα
Όταν δημιουργήθηκε η πολιτική αεροπορία, η γλώσσα άρχισε να χρειάζεται λέξεις που δεν υπήρχαν πριν. Μια από αυτές τις λέξεις ήταν και η λέξη αεροσυνοδός. Στην Ισπανία, η RAE (Βασιλική Ακαδημία της Ισπανίας) πρότεινε στην Iberia να χρησιμοποιήσει για τις αεροσυνοδούς τη λέξη provisora (αυτή που προμηθεύει). Ένα διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας όμως, ανακάλυψε σε ένα βιβλίο τη λέξη azafata, η οποία περιέγραφε παλιότερα τις καμαριέρες της βασίλισσας, και η λέξη αυτή τελικά επικράτησε.