Οι Τρεις Χάριτες είναι κουαρκ! Ή έτσι τουλάχιστον μοιάζουν, όπως τις αποτύπωσε στον ομώνυμο πίνακά του που βρίσκεται στο Μουσείο Πράδο ο Ρούμπενς. Τα κουάρκ (quarks), σύμφωνα με τη σύγχρονη θεωρία της φυσικής, είναι στοιχειώδη σωματίδια της ύλης, τα οποία αποτελούν δομικά στοιχεία άλλων σωματιδίων. Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά τους είναι ότι απαντούν σε ομάδες των τριών, συνδέονται πολύ ισχυρά μεταξύ τους και με τα γλουόνια και μπορεί να έχουν διαφορετικά χρώματα. Με όμοιο τρόπο οι Χάριτες είναι τρεις, κάθε μία έχει διαφορετικό χρώμα μαλλιών και χορεύουν σχεδόν αγκαλιασμένες, τυλιγμένες με τα πέπλα τους.
Αυτός ο οποίος διέκρινε αυτή την παράξενη επιστημονική αναλογία, είναι ο μαθηματικός και συγγραφέας José David de la Fuente, ο οποίος πέρασε τρία χρόνια στους διαδρόμους του Πράδο, προσπαθώντας να ανακαλύψει τη σύγχρονη επιστήμη μέσα στους πίνακες. Κι όταν μιλάμε για σύγχρονη επιστήμη, εννοούμε τη Σχετικότητα, την Κβαντομηχανική, την Φυσική των Σωματιδίων κλπ. Κάποιες φορές, όπως στην περίπτωση που προαναφέραμε, αυτό περιλαμβάνει μεγάλη φαντασία. «Συνήθως διδάσκουμε την επιστήμη και την τέχνη ως δύο ασύνδετα στοιχεία», λέει ο De la Fuente, «εγώ επιχειρώ να στήσω γέφυρες ανάμεσα στα δύο πεδία».
Στον πίνακα του Τιντορέτο Ο Χριστός πλένει τα πόδια των μαθητών, ο De la Fuente διακρίνει την συστολή του διαστήματος όπως την περιέγραψε ο Αϊνστάιν, ενώ στην Αρπαγή της Ελένης του ίδιου ζωγράφου, αντί για μια μάχη ανάμεσα σε Τρώες και Σπαρτιάτες, βλέπει μια μάχη ανάμεσα σε γήινους και εξωγήινους προερχόμενους από έναν κβαντικό πλανήτη όπου η αρχή της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ γίνεται αντιληπτή σε μακροσκοπικό επίπεδο. Σύμφωνα με τον De la Fuente, o Φρα Αντζέλικο, παρόλο που ο ίδιος δεν το ήξερε, στον πίνακά του τού 1426 Ο Ευαγγελισμός, αποτύπωσε μια από τις έννοιες του Αϊνστάιν. Ένα από τα βασικά νοητικά πειράματα του μεγάλου φυσικού ήταν να φαντάζεται πώς θα ήταν να ταξιδεύει πάνω σε μια ακτίνα φωτός. Ο Φρα Αντζέλικο αναπαριστά το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι πάνω σε μια ακτίνα φωτός. Επίσης, ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός η μάζα των σωμάτων μετατρέπεται ολοκληρωτικά σε ενέργεια, όπως το Άγιο Πνεύμα. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, όλα ταιριάζουν.
Ίσως όλα αυτά να φαίνονται παρατραβηγμένα, καθώς οι ίδιοι οι καλλιτέχνες αγνοούσαν όλες αυτές τις θεωρίες. Σίγουρα όμως, πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη προσέγγιση, η οποία όμως, σύμφωνα με τον De la Fuente, αποδεικνύει ότι η ομορφιά δεν βρίσκεται μόνο στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, αλλά μπορεί να βρεθεί ακόμα και σε μια εξίσωση ή σε μια θεωρία της Φυσικής.
Από τις παρατηρήσεις του De la Fuente στο Μουσείο Πράδο, προέκυψε μια έκδοση με τίτλο Diálogos en el Prado sobre ciencia y arte (Διάλογοι στο Πράδο πάνω στην επιστήμη και την τέχνη), η οποία διατίθεται δωρεάν από το Συμβούλιο Εκπαίδευσης, Νεολαίας και Αθλητισμού της Κοινότητας της Μαδρίτης. Αν ξέρεις ισπανικά, μπορείς να κατεβάσεις δωρεάν το βιβλίο πατώντας εδώ. Αν πάλι δεν ξέρεις, έλα να σου μάθουμε εμείς, στα νέα θερινά τμήματα που ξεκινούν στις Σχολές μας. 🙂
Πηγή: El país