Το ρήμα batmak, o μπάτης, ο μπατίρης και ο μπαταξής

Το ρήμα batmak στην τουρκική γλώσσα είναι αμετάβατο και σημαίνει πρωτίστως «βυθίζομαι» ή «βουλιάζω». Το διαδικτυακό λεξικό του Ιδρύματος Τουρκικής Γλώσσας (Türk Dil Kurumu http://sozluk.gov.tr/), δίνει συνολικά δώδεκα διαφορετικούς ορισμούς του ρήματος αυτού, με παραπλήσιες ή άλλες μεταφορικές έννοιες. Πέραν αυτών, εμφανίζεται σε δυο ρήσεις, ο οποίες συνδέονται με επαγγελματικές αποτυχίες, και σε άλλα τέσσερα παράγωγα.

Το ρήμα batmak, με αρκετά παράγωγα, έχει περάσει εδώ και αιώνες και στην ελληνική γλώσσα. Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γεώργιου Μπαμπινιώτη παραθέτει τουλάχιστον πέντε λήμματα που προέρχονται από το ρήμα batmak και τα παράγωγά του.

Το ρήμα batmak και οι ερμηνείες στην ελληνική γλώσσα

Σε όλους τους Έλληνες είναι γνωστή η έκφραση «το καράβι μπατάρει» που χρησιμοποιείται όταν ένα οποιοδήποτε πλεούμενο αρχίζει να παίρνει κλίση λόγω κάπου ρήγματος που υπέστη.

Όσο για τον «μπατίρη» και το ρήμα «μπατιρίζω», προέρχονται μάλλον από τον μεταβατικό τύπο του ρήματος batmak που είναι batırmak. Και το ρήμα batırmak στην τουρκική γλώσσα, πέρα από την έννοια του «βυθίζω» κάτι ή κάποιον, χρησιμοποιείται και στη γλώσσα της οικονομίας, όταν μια επιχείρηση παύει να έχει κέρδη. Στην ίδια κατηγορία υπάγεται και ο μπαταξής (ή μπαταχτσής) που δηλώνει τον «κακοπληρωτή». Από το ρήμα αυτό, έχει προέρθει το παράγωγο batak που σημαίνει «βούρκος» ή «έλος», προφανώς διότι τέτοιου είδους γεωφυσικοί σχηματισμοί είναι «βυθισμένοι» στο έδαφος. Με άλλα λόγια, «μπαταξής» (batakçı) είναι αυτός που λόγω χρεών έχει «κολλήσει στη λάσπη».

Τα πράγματα είναι πιο ποιητικά με τον δυτικό άνεμο, τον Μπάτη. Από το ρήμα αυτό έχει προέρθει επίσης και το παράγωγο batı που σημαίνει «Δύση», μια και ο ήλιος βυθίζεται, δύει στον ορίζοντα. Και ποιος δεν έχει τραγουδήσει το στίχο του γνωστού τραγουδιού «Ωραία που φύσηξε ο Μπάτης και σβήστηκε η γραφή»!

Στις Σχολές Καπάτου από το 1983, διδάσκουμε την ιταλική γλώσσα και κουλτούρα. Κατόπιν ζήτησης των μαθητών μας διδάσκουμε και την τουρκική γλώσσα και κουλτούρα.

Μαθήματα τουρκικών διδάσκονται σε όλες τις σχολές μας. Παρέχονται επίσης μαθήματα online τουρκικών, καθώς και παιδικά τμήματα τουρκικών.

Βρείτε τις σχολές μας στο facebook κι ελάτε στην παρέα μας. Οι σχολές μας βρίσκονται Ομήρου 13 στην Αθήνα, καθώς και τα παραρτήματα των σχολών Καπάτου Γλυφάδα (Λαζαράκη 27), Νέα Σμύρνη (Κων/νου Παλαιολόγου 14), Περιστέρι (Παν. Τσαλδάρη 10), Μαρούσι (Ερμού και Πλαστήρα 15).

Σχολές Καπάτου: ιταλικά, ισπανικά, κινεζικά, τουρκικά, ρωσικά, πορτογαλικά, γερμανικά και σουηδικά.

Για πληροφορίες καλέστε μας στο 210 38 03 355.

https://www.youtube.com/watch?v=_mIvtAmZlpw

https://www.youtube.com/watch?v=gHOpgJFc5rw